స్త్రీ సెక్స్పరంగా ప్రేరణ పొందినప్పుడు జననేంద్రియాలలో ముఖ్యంగా వక్షోజాలలో కలిగే మార్పులను నాలుగు దశలుగా విభజించవచ్చు. మొదటిది ఎక్జైట్మెంట్ ఫేజ్, రెండోది ఫ్లాటోపేజ్, మూడు ఆర్గజమిక్ ఫేజ్, నాలుగోది రిజల్యూషన్ ఫేజ్గా ఉంటాయి.
లైంగిక ప్రేరణ కలిగినప్పుడు అంచెలంచెలుగా జననేంద్రియాలలో కలిగే పరిణామాలే వక్షోజాలలో కూడా కలుగుతాయి. సెక్స్ స్పందనలు కలుగగానే మొట్టమొదటిగా, ప్రధానంగా కలిగేది రక్తాధిక్యత. జననేంద్రియాలు, వక్షోజాలు అధికంగా రక్తాన్ని నింపుకుంటాయి.
అధికంగా రక్తం చేరడమనేది ఈ అవయవాల దగ్గర ఉండే చర్మంలోనే కాకుండా ఈ అవయవాలకు సంబంధించిన కండలో కూడా జరుగుతుంది. దీనినే సూపర్ ఫిషియల్ అండ్ డీప్ వాసోకంజిషన్ అంటారు.
లైంగిక ప్రేరణ కలిగినప్పుడు స్త్రీల వక్షోజాలలో కలిగే మార్పులు ఒక్కొక్కరిలో ఒక్కోలా ఉంటాయి. సెక్స్ స్పందనలకి సంబంధించి ఎక్జైట్మెంట్ ఫేజ్లో ముందుగా చనుమొనలు నిక్కబొడుచుకుంటాయి. గట్టిగా తయారవుతాయి. చనుమొనలలో ఉండే పల్చటి కండరాలు ఉద్రేకానికి లోనుకావడంతో ఈ పరిణామం జరుగుతుంది. చనుమొనలు రెండూ ఒకేసారి నిక్కబొడుచుకోవడం ఉండదు. ముందుగా ఒకటి, కాస్త ఆలస్యంగా రెండోది జరుగుతుంది. అందుకని ముందుగా ఒకటి గట్టిగా మరొకటి కాస్త మెత్తగా అనిపిస్తుంది.
సెక్స్ ప్రేరణతో నిక్కబొడుచుకున్న చనుమొనలు అరసెంటీమీటరు నుంచి సెంటీమీటరు అదనంగా పరిమాణం పెరుగుతాయి. చుట్టుకొలత కూడా పావు సెంటీమీటరు నుంచి అరసెంటీమీటరు అదనంగా పెరుగుతాయి.
సాధారణంగానే పెద్దవిగా ఉండే చనుమొనలు అంతగా పెద్దవి అయినట్లు కనబడవు. చిన్నవిగా ఉండే చనుమొనలు సెక్స్ ప్రేరణతో పరిమాణం పెరిగినట్లు స్పష్టంగా కనబడతాయి. ఎగ్జైట్మెంట్ దశలో రక్తాధిక్యత అధికమవుతుంది కనుక వక్షోజాల పరిమాణంలో మార్పు వస్తుంది. చనుమొనలు చుట్టూ రూపాయి మేర ఊదారంగులో ఉండే చర్మం ఉబ్బుగా మారుతుంది. దీంతో అంతకుముందున్న చనుమొనల ఆకృతి తగ్గినట్లుగా కనబడతాయి.
ఇక ప్లాటోఫేజ్లో కనబడే సెక్స్ఫ్లెష్ కేవలం వక్షోజాల మీదే కాకుండా, ఛాతీ మీద, ఇతర చోట్ల, పొట్టపైనా కనబడుతుంది. దీనినే సెక్స్ఫ్లెష్ అంటారు. ఇక లైంగిక ప్రక్రియలో ప్లాటోఫేజ్ నుంచి సుఖప్రాప్తి కలిగే స్థితి ఆర్గజంకు పరుగులు తీస్తాయి. ఈ దశలో వక్షోజాలలో బిగుతు అలాగే నిలబడి ఉంటుంది. చనుమొనలు బాగా నిక్కబొడుచుకుని ఉంటాయి. క్లైమాక్స్కు చేరిన పిదప వక్షోజాలు తిరిగి మామూలు స్థితికి చేరుకోవడం జరుగుతుంది. సుఖప్రాప్తి కలిగిన తర్వాత పది నిమిషాల్లో వక్షోజాలు, చనుమొనలు యధాస్థితికి వచ్చేస్తాయి.